Hoe Sgt. Kunze het Fort de Douaumont veroverde
- by Pierre Grande Guerre
- •
- 26 Mar, 2019
- •
Dutch Page - 25 February 2009
Op 25 februari 1916, omstreeks kwart voor vier in de middag, naderen Sergeant Kunze en 9 Pioniers in een strijdroes de noordpunt van het Fort Douaumont. Aan Kunze's rechterkant maakt Frans mitrailleurvuur vanuit het dorp Douaumont de opmars van de rest van het Brandenburger 24ste Infanterie Regiment vooralsnog onmogelijk.
Het Fort Douaumont was op 25 februari 1916 helemaal geen veroveringsdoel voor het Brandenburger 24ste Infanterie Regiment van Generaal von Lochow's 3de Legerkorps. De Brandenburgers hadden die besneeuwde middag moeten stoppen op 750 meter afstand ten noordoosten van het fort om het eventueel aan het 12de Regiment Grenadiers over te laten.
Het fort was buitengewoon slecht bezet met een groep van 56 Territoriale kanonniers onder commando van Sergeant-majoor Chenot. Met uitzondering van de kanonnen in de geschutskoepels waren vrijwel alle kanonnen verwijderd om later in te zetten bij de al geplande Slag aan de Somme, die pas in de zomer van 1916 zou uitbreken.
Het Fort Douaumont was op 25 februari 1916 helemaal geen veroveringsdoel voor het Brandenburger 24ste Infanterie Regiment van Generaal von Lochow's 3de Legerkorps. De Brandenburgers hadden die besneeuwde middag moeten stoppen op 750 meter afstand ten noordoosten van het fort om het eventueel aan het 12de Regiment Grenadiers over te laten.
Het fort was buitengewoon slecht bezet met een groep van 56 Territoriale kanonniers onder commando van Sergeant-majoor Chenot. Met uitzondering van de kanonnen in de geschutskoepels waren vrijwel alle kanonnen verwijderd om later in te zetten bij de al geplande Slag aan de Somme, die pas in de zomer van 1916 zou uitbreken.
Kunze's ploegje vervolgt zijn weg naar de noordoostzijde. In het spijlenhek rond het fort vinden zij een bres, veroorzaakt door een granaatinslag. Juist door het hek gekomen, belandt Kunze door een nabije explosie in de gracht rond het fort, een kort ogenblik later gevolgd door zijn ploegje mannen. Het fort ligt nog steeds onder Duits artillerievuur. Op bevel van Kunze vormen de mannen in de gracht gezamenlijk een menselijke piramide. Kunze weet door een onbemand schietgat van een kanon naar binnen te klimmen. Als hij de anderen naar binnen de galerij in wil helpen, gaan er toch nog 7 man vandoor, die een expeditie door het donkere fort niet zien zitten. Kunze blijft slechts met 2 andere naamloze soldaten over. Dwalend door de donkere gangen van het uitgestrekte fort neemt Kunze eerst 4 kanonniers gevangen, waarmee hij het laatste en grootste geschut van het fort (155 mm) uitschakelt. Kunze dwaalt verder en vindt in een gewelfde zaal een groepje van 26 Franse kanonniers(*), die een lezing bijwonen. Door een explosie valt het licht even uit, en Kunze weet van de verwarring gebruik te maken door de toegangsdeur op slot te doen. Deze Fransen zijn nu ook krijgsgevangen. Als Kunze in een gang nog een loslopende Franse soldaat tegenkomt, dwingt hij deze om hem naar de officiersmess te leiden, waar hij uitgebreid gaat zitten voor een maaltijd van brood met gebakken eieren. De soldaat kijkt toe, en Kunze vergeet zijn gevangenen.
Ongeveer een half uur later, terwijl Kunze zit te schransen, is Luitenant Radtke en zijn peloton van de 6de compagnie bezig het fort te naderen. Radtke volgt ruwweg het spoor van Kunze naar binnen, ditmaal gebruikmakend van balken en een stapel puin in de gracht, die een granaatexplosie kort tevoren had veroorzaakt. Radtke weet door te dringen tot de "Rue des Remparts", de belangrijkste verbindingsgang, waar hij nog eens 3 Fransen krijgsgevangen neemt. In een andere gang neemt Radtke nog een groep van vijf gevangen.
Kunze keert nu met zijn laatste gevangene terug naar de kamer van zijn opgesloten gevangenen, die plotseling leeg blijkt te zijn. Ondertussen hebben 4 andere Franse kanonniers het vuren met het tot hun verbazing verlaten 155 mm-geschut weer hervat.
Vijf minuten na Radtke's aankomst in het fort, rukt de 7de compagnie van kapitein von Haupt op naar het fort. Von Haupt laat op de top van het fort nog een artillerievlag zwaaien om de Duitse artillerie te laten stoppen met vuren. Von Haupt weet Kunze's 26 ontsnapte gevangenen weer in te sluiten evenals de Commandant Chenot en de vier kanonniers. Rond half vijf is het fort al eigenlijk gevallen zonder dat er een schot is gelost. Von Haupt organiseert de verdediging van het fort tegen een eventuele Franse tegenaanval.
Kunze keert nu met zijn laatste gevangene terug naar de kamer van zijn opgesloten gevangenen, die plotseling leeg blijkt te zijn. Ondertussen hebben 4 andere Franse kanonniers het vuren met het tot hun verbazing verlaten 155 mm-geschut weer hervat.
Vijf minuten na Radtke's aankomst in het fort, rukt de 7de compagnie van kapitein von Haupt op naar het fort. Von Haupt laat op de top van het fort nog een artillerievlag zwaaien om de Duitse artillerie te laten stoppen met vuren. Von Haupt weet Kunze's 26 ontsnapte gevangenen weer in te sluiten evenals de Commandant Chenot en de vier kanonniers. Rond half vijf is het fort al eigenlijk gevallen zonder dat er een schot is gelost. Von Haupt organiseert de verdediging van het fort tegen een eventuele Franse tegenaanval.
Dan pas verschijnt de beroemde Eerste Luitenant Cordt von Brandis van de 8ste Compagnie ten tonele. Hij volgt op zijn beurt weer wat later het spoor van Radtke en von Haupt. Von Brandis vindt ook nog eens 26 Territorialen in een kelderverdieping en neemt deze krijgsgevangen. Er zijn nu 90 Duitsers aanwezig in het fort. Even voor 5 uur loopt von Brandis von Haupt tegen het lijf. Alle krijgsgevangenen worden boven een kruitkamer opgesloten.
Von Haupt belast von Brandis met de buitenverdediging van het fort. Von Brandis' eenheden jagen nog even een Franse patrouille na.
Om vijf minuten voor half zes zendt von Haupt von Brandis op weg om rapport over de verovering van het fort uit brengen in het bataljonshoofdkwartier aan Majoor von Klüfer. Von Brandis krijgt toestemming om dit goede nieuws naar het regimentshoofdkwartier te brengen. Daar eist von Brandis nogmaals alle eer voor de overwinning op voor von Haupt en hemzelf.
Slechts von Haupt en von Brandis worden op 14 maart 1916 al voor de verovering van Fort Douaumont onderscheiden met hoogste Duitse onderscheiding, "Pour le Mérite". Radtke, die niet van adel was, moest nog tijden wachten op erkenning en kreeg later op voorspraak van Majoor von Klüfer alsnog een IJzeren Kruis. Sergeant Kunze, die toch het eerst in het fort aanwezig was, heeft nooit een onderscheiding ontvangen. Pas 20 jaar later na een grondig onderzoek van Majoor von Klüfer o.a. in de Reichsarchive en ondanks zijn plichtsverzuim, wordt Kunze uit dank voor zijn verdiensten gepromoveerd van politieagent tot politie-inspecteur. Radtke ontvangt als late erkenning alsnog een gesigneerd portret van de Duitse Kroonprins.
Pierre
(*) Over deze aantallen krijgsgevangenen lopen de bronnen nogal uiteen. Het gaat uiteindelijk om een bezetting van slechts 56 tot 63 Franse officieren en soldaten.
Bron: o.a. maar vooral Alistair Horne's "De Prijs van Eer" uit 1962 (ISBN 90-8549-002-2), vanaf pagina 114 tot en met 130.
Om vijf minuten voor half zes zendt von Haupt von Brandis op weg om rapport over de verovering van het fort uit brengen in het bataljonshoofdkwartier aan Majoor von Klüfer. Von Brandis krijgt toestemming om dit goede nieuws naar het regimentshoofdkwartier te brengen. Daar eist von Brandis nogmaals alle eer voor de overwinning op voor von Haupt en hemzelf.
Slechts von Haupt en von Brandis worden op 14 maart 1916 al voor de verovering van Fort Douaumont onderscheiden met hoogste Duitse onderscheiding, "Pour le Mérite". Radtke, die niet van adel was, moest nog tijden wachten op erkenning en kreeg later op voorspraak van Majoor von Klüfer alsnog een IJzeren Kruis. Sergeant Kunze, die toch het eerst in het fort aanwezig was, heeft nooit een onderscheiding ontvangen. Pas 20 jaar later na een grondig onderzoek van Majoor von Klüfer o.a. in de Reichsarchive en ondanks zijn plichtsverzuim, wordt Kunze uit dank voor zijn verdiensten gepromoveerd van politieagent tot politie-inspecteur. Radtke ontvangt als late erkenning alsnog een gesigneerd portret van de Duitse Kroonprins.
Pierre
(*) Over deze aantallen krijgsgevangenen lopen de bronnen nogal uiteen. Het gaat uiteindelijk om een bezetting van slechts 56 tot 63 Franse officieren en soldaten.
Bron: o.a. maar vooral Alistair Horne's "De Prijs van Eer" uit 1962 (ISBN 90-8549-002-2), vanaf pagina 114 tot en met 130.
Inleiding: Franz Von Papen & Werner Horn; schaker en pion
Onlangs stuitte ik in een oud boek (1) van 1919 op een opmerkelijk verhaal over een Duitse Luitenant, die in begin februari 1915 een half geslaagde bomaanslag pleegt op een spoorbrug over een grensrivier tussen de Verenigde Staten en Canada. Ook al staat de bekentenis van de dader, Werner Horn, deels in het boek te lezen, de naam van zijn opdrachtgever zal Horn blijven verzwijgen. Na wat verder zoeken vond ik ook de naam van Horn’s opdrachtgever, Franz von Papen, een van de aangeklaagden van het latere Neurenberg Proces in 1946.
In een Grote Oorlog als de Eerste Wereldoorlog is Horn’s aanslag op de brug uiteraard slechts een bescheiden wapenfeit. Toch vermoed ik dat dit relatief onbekende verhaal, dat de geschiedenis is ingegaan als de “ Vanceboro International Bridge Bombing ”, nog interessante kanten kent. Het is onder andere een spionageverhaal over hoe in een groter plan een sluwe schaker zijn naïeve pion offert.
Beknopte situatieschets Canada en de Verenigde Staten in 1915
This trip we start at the Léomont near Vitrimont and we will with some exceptions concentrate on the Battle of Lorraine of August-September 1914 in the area, called, the “Trouée de Charmes”, the Gap of Charmes.
After the Léomont battlefield we continue our explorations to Friscati hill and its Nécropole Nationale. Next we pay a visit to the battlefield of la Tombe to go on to the Château de Lunéville. There we cross the Vezouze to move on southward to the Bayon Nécropole Nationale. At Bayon we cross the Moselle to pass Charmes for the panorama over the battlefield from the Haut du Mont. North-west of Charmes we will visit the British Military Cemetery containing 1918 war victims. From Charmes we go northward to the battlefield of the First French Victory of the Great War, the Battle of Rozelieures of 25 August 1914. North of Rozelieures we will visit the village of Gerbéviller. From there we make a jump northward to visit the ruins of Fort de Manonviller to finish with an interesting French Dressing Station bunker, west of Domjevin.
Though
we depart
from
Badonviller
in the
Northern
Vosges
, we make a jump
northward
to
the
east
of Lunéville
and
Manonviller. We start
at Avricourt
on the
border of Alsace
and
Lorraine. From
the
Avricourt
Deutscher
Soldatenfriedhof
we explore
the
southern
Lorraine battlefields
; the
mine craters
of Leintrey
, the
Franco- German
war cemetery
and
Côte 303 at Reillon
, and
some
German
bunkers near
Gondrexon
, Montreux
, and
Parux.
We
depart
from
Raon-l’Etape
to
drive
northward
via
Badonviller
to
Montreux
to
visit
the
"Circuit du Front Allemand
14-18", the
Montreux
German
Front Walk
14-18,
with
its
trenches
,
breastworks
,
and
at
least
twenty
bunkers.
North-east of Nancy, east of Pont-à-Mousson, and south-east of Metz we visit the battlefields of the Battle of Morhange of 14 until 20 August 1914. We follow mainly topographically the route of the French advance eastward over the Franco-German border of 1871-1918.
During this visit, we try to focus on the day that the momentum of the battle switched from the French side to the advantage of the Bavarian side: the day of 20 August 1914, when the Bavarians rapidly re-conquered the territory around Morhange , being also the day of the start of their rather successful “Schlacht in Lothringen”.
We will visit beautiful landscapes of the "Parc Naturel Régional de Lorraine", memorials, ossuaries, and cemeteries. Sometimes we will divert to other periods of the Great War, honouring Russian and Romanian soldiers, who died in this sector. We start our route at the border village of Manhoué, and via Frémery, Oron, Chicourt, Morhange, Riche, Conthil, Lidrezing, Dieuze, Vergaville, Bidestroff, Cutting, Bisping we will finish in Nomeny and Mailly-sur-Seille, where the Germans halted their advance on 20 August 1914, and where they constructed from 1915 some interesting bunkers.
During this visit, we try to focus on the day that the momentum of the battle switched from the French side to the advantage of the Bavarian side: the day of 20 August 1914, when the Bavarians rapidly re-conquered the territory around Morhange , being also the day of the start of their rather successful “Schlacht in Lothringen”.
We will visit beautiful landscapes of the "Parc Naturel Régional de Lorraine", memorials, ossuaries, and cemeteries. Sometimes we will divert to other periods of the Great War, honouring Russian and Romanian soldiers, who died in this sector. We start our route at the border village of Manhoué, and via Frémery, Oron, Chicourt, Morhange, Riche, Conthil, Lidrezing, Dieuze, Vergaville, Bidestroff, Cutting, Bisping we will finish in Nomeny and Mailly-sur-Seille, where the Germans halted their advance on 20 August 1914, and where they constructed from 1915 some interesting bunkers.
South
of Manhoué we start this trip at Lanfroicourt along the French side of the Franco-German 1871-1918
border, marked by the meandering Seille river. We visit some French bunkers
in Lanfroicourt, near
Array-et-Han and in Moivrons.
From there we go northward to the outskirts of Nomeny and the
hamlet of Brionne to visit the
(
second
) memorial, commemorating the events in Nomeny of 20
August 1914. We continue westward to finish at the Monument du
Grand Couronné at the
Côte de Géneviève, a former
French artillery base, which
offers several panoramic
views over the battlefield.
North of
Pont-à-Mousson and south of Metz, we explore the relics of German bunkers and
fortifications along the Franco-German 1871-1918 border. We start at
Bouxières-sous-Froidmont to visit the nearby height of the Froidmont on the
front line. This time we will show only a part of the Froidmont, focusing on
its military significance. From the Froidmont we continue via
Longeville-lès-Cheminot and Sillegny to the “Forêt Domaniale de Sillegny” to
explore some artillery ammunition bunkers. Next we continue to Marieulles for
its three interesting bunkers and to Vezon for its line of ammunition depot
bunkers. From Vezon we continue to the “Deutscher Kriegsgräberstätte Fey –
Buch”. From Fey we go eastward, passing 6 bunkers near Coin-lès-Cuvry to
finish our trip at the top construction of the “Feste Wagner” or “Fort
Verny”, north of Verny.
We concentrate on the German side of the front around
"Markirch", Sainte Marie-aux-Mines, the so-called
"Leber" front sector . We first pay a visit to the
Sainte-Marie-aux-Mines Deutscher Soldatenfriedhof, and next to
the southern side of the Col de Ste. Marie for the many interesting
bunkers of the German positions at the Bernhardstein, at the
north-eastern slopes of the Tête du Violu. On the next photo page
about the Haut de Faîte we will continue with a visit to the northern
side of the pass and the "Leber" sector.
